by Komisja Europejska przewiduje, że pokrycie 1 proc. użytków rolnych systemami agrowoltaicznymi mogłoby dostarczyć około 944 GW mocy – niemal połowę całej obecnie zainstalowanej mocy PV w UE. Wiele krajów rozpoczęło już realizację inwestycji. Czy przez archaiczne zapisy prawne Polska będzie opóźniona w realizacji projektów?
O tym, że agrowoltaika jest przyszłością rozwoju OZE przekonują wszyscy – od władz, poprzez branżę OZE na samych producentach żywności kończąc.
– Rolnictwo to sektor gospodarki, który jest najbardziej narażony na degradację środowiska i jest znacznym emitentem. Jest jednak też sektorem, który potrzebuje energii. Dlatego rzeczą naturalną jest wykorzystanie potencjału rolnictwa do produkcji energii, co może przyczynić się do zmniejszenia emisyjności. Ważne, aby nasz kraj nie przespał szansy i odpowiedniego momentu. Ważne, żebyśmy krajową administracją i rozwiązaniami nadążali za tym, co dzieje się w Europie. Z całą pewnością jest to sektor perspektywiczny- mówił Adam Nowak, Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi podczas niedawnej konferencji poświęconej Agrowoltaice.
W podobnym tonie wypowiadał się podczas tego samego wydarzenia wiceminister Klimatu i Środowiska Miłosz Motyka.
– Chcemy wykorzystać potencjał agrowoltaiki tak, jak wykorzystują go inne państwa europejskie. Agrowoltaika może być jednym z obszarów, które będą budowały w Polsce bezpieczeństwo energetyczne. Wierzymy, że w tym sektorze, we współpracy z Ministerstwem Rolnictwa będziemy w stanie zrobić dużo dobrego – podkreślił Motyka.
Walka z suszą, ochrona przed gradem oraz wsparcie dekarbonizacji
Synergia rolnictwa i energetyki słonecznej realizowana w formie instalacji agrowoltaicznych to nie tylko odpowiedź na wyzwania związane ze zmianami klimatu. To również szansa dla innowacyjności sektora rolniczego. Badania naukowe i doświadczenia z funkcjonujących już instalacji pokazują, że panele słoneczne zadaszające uprawy chronią przed nadmiernym nasłonecznieniem, wiatrem, gradem, zapobiegają erozji gleb. To wszystko bezpośrednio wpływa na wyższą jakość plonów. Ponadto, wielorakie użytkowanie przestrzeni na potrzeby produkcji energii odnawialnej oraz produkcji rolnej umożliwi rolnictwu sprostanie założeniom dekarbonizacji i obniżenie śladu węglowego. To z kolei uczyni je bardziej zrównoważonym i konkurencyjnym na arenie międzynarodowej.
Z połączenia upraw i produkcji energii korzystają już takie kraje jak Niemcy, Francja i Włochy. W Polsce także rolnicy zaczynają dostrzegać potencjał tej technologii. Widzą, że może się ona przyczynić do zwiększenia dochodów gospodarstw rolnych oraz ochrony środowiska.
Brak regulacji hamuje rozwój agrowoltaiki w Polsce
Agrowoltaika, w Polsce nadal napotyka na bariery prawne, które skutecznie ograniczają rozwój tej technologii. Kluczowym problemem jest brak jednoznacznej definicji agrowoltaiki w polskim prawie.
– Grunty z instalacjami PV są często traktowane jako wyłączone z produkcji rolnej, co prowadzi do utraty dopłat w ramach Wspólnej Polityki Rolnej (CAP). To zniechęca rolników do wdrażania tej technologii, mimo jej potencjału w zwiększaniu dochodów gospodarstw oraz ochrony upraw przed ekstremalnymi warunkami pogodowymi – wyjaśnia Ewa Magiera, prezeska Polskiego Stowarzyszenia Fotowoltaiki, jedna z inicjatorek powołania Polskiego Stowarzyszenia Agrowoltaiki.
Niejasne przepisy dotyczą również kwalifikacji AgroPV w kontekście prawa budowlanego i energetycznego. Systemy te traktuje się wyłącznie jako inwestycje energetyczne. A to ignoruje ich rolniczy charakter i uniemożliwia korzystanie z dedykowanego wsparcia finansowego.
— Wprowadzenie regulacji uwzględniających specyfikę agrowoltaiki – tak jak zrobiły to Niemcy czy Francja – mogłoby odblokować jej potencjał w Polsce. Konieczna jest harmonizacja przepisów z unijnymi wytycznymi, aby zachować status gruntów rolnych i umożliwić ich wielofunkcyjne wykorzystanie, przy jednoczesnym uproszczeniu procedur administracyjnych – dodaje Ewa Magiera.
Polska może być jednym z liderów tej branży w Europie. Musimy jednak skończyć z deklaracjami a zacząć wspierać tego typu projekty konkretnymi działaniami. Powinniśmy jak najszybciej wprowadzić zmiany w prawie umożliwiające rozwój agrowoltaiki. Szczególnie, ze są już kraje w Unii Europejskiej, które mogą służyć jako przykład rozwiązań prawnych, wspierających równoczesne wykorzystanie gruntów pod produkcję energii i rolnictwo.
