by Porozumienie paryskie to międzynarodowy traktat klimatyczny, który został przyjęty podczas Konferencji Narodów Zjednoczonych w sprawie Zmian Klimatu (COP21) w Paryżu w grudniu 2015 roku. Głównym celem porozumienia było ograniczenie globalnego ocieplenia do poziomu o 2 stopnie Celsjusza niższego niż przed epoką przemysłową. Przyjęte wówczas ustalenia, szczególnie te w zakresie zastopowania globalnego ocieplenia, do dziś stanowią podstawę polityki klimatycznej zarówno poszczególnych państw, jak i firm komercyjnych.
Państwa uczestniczące zobowiązały się do przedstawienia krajowych celów redukcji emisji gazów cieplarnianych, znanych jako Nationally Determined Contributions (NDCs). Porozumienie uwzględnia zasadę sprawiedliwości klimatycznej. Ponadto zobowiązuje kraje rozwinięte do finansowego oraz technologicznego wspierania krajów rozwijających się w ich wysiłkach, by przeciwdziałać zmianom klimatycznym.
Najważniejsze ustalenia porozumienia paryskiego obejmują:
- Cel globalny
Osiągnięcie zobowiązania do utrzymania globalnego ocieplenia poniżej 2 stopni Celsjusza w stosunku do poziomów sprzed epoki przemysłowej, dążąc jednocześnie do ograniczenia go do 1,5 stopnia. - Nationally Determined Contributions (NDCs)
Państwa zobowiązały się do przedstawienia i regularnej aktualizacji krajowych celów redukcji emisji gazów cieplarnianych. - Principium sprawiedliwości klimatycznej
Uznanie potrzeby uwzględnienia różnic między krajami rozwiniętymi a rozwijającymi się, zarówno w zakresie odpowiedzialności za zmiany klimatyczne, jak i zdolności do przeciwdziałania im. - Wsparcie finansowe
Zobowiązanie krajów rozwiniętych do udzielania krajom rozwijającym się wsparcia finansowego w dziedzinie adaptacji do zmian klimatu i ograniczania emisji. - Przeniesienie technologii
Zobowiązanie się do ułatwiania przeniesienia technologii i wiedzy z krajów rozwiniętych do rozwijających się. - Przeglądy
Porozumienia przewidują regularne przeglądy postępów i aktualizacje celów, aby dostosować się do zmieniającej się sytuacji naukowej i gospodarczej.
Porozumienie paryskie – historia negocjacji
Wiele lat międzynarodowych wysiłków w dziedzinie ochrony klimatu zaowocowało porozumieniem paryskim, kluczowym wydarzeniem, które miało miejsce podczas 21. Konferencji Narodów Zjednoczonych w sprawie Zmian Klimatu (COP21) w Paryżu w grudniu 2015 roku. Ich powstawanie to droga pełna wyzwań, trudnych etapów i decyzji, które doprowadziły do uznania porozumień. To kamień milowy w globalnych wysiłkach na rzecz ochrony środowiska.
Procesy ONZ i Konwencja Ramowa
Historia negocjacji wokół klimatu zaczęła się w 1992 roku, kiedy przyjęto Konwencję Ramową Narodów Zjednoczonych w sprawie Zmian Klimatu (UNFCCC). To stanowiło platformę dla kolejnych konferencji COP, gdzie kraje omawiały strategie dotyczące redukcji emisji gazów cieplarnianych.
Protokół z Kioto
W 1997 roku narodził się Protokół z Kioto, wprowadzający zobowiązania redukcji emisji dla krajów rozwiniętych. Pomimo swojego znaczenia protokół ten napotkał trudności ze względu na brak zaangażowania niektórych kluczowych graczy, co ostatecznie ograniczyło jego efektywność.
Porozumienie paryskie: konferencje COP i wyzwania
Seria konferencji COP, które nastąpiły po Protokole z Kioto, miała na celu wypracowanie globalnego porozumienia na temat działań po roku 2020. Negocjacje były skomplikowane. Zwłaszcza przy określeniu podziału odpowiedzialności między kraje rozwinięte a rozwijające się.
Przygotowania do COP21
Przed COP21 kraje były zobowiązane do przedstawienia swoich celów redukcji emisji, znanych jako NDCs. Ten etap przygotowawczy miał na celu stworzenie podstawy dla porozumienia w Paryżu.
