by CSDD to skrót angielskiej nazwy Corporate Sustainable Due Diligence Directive, czyli dyrektywa w sprawie należytej staranności w zakresie zrównoważonego rozwoju przedsiębiorstw. Jest to unijny akt prawny, który zobowiązuje duże przedsiębiorstwa działające na terenie Unii Europejskiej do identyfikacji, oceny i zarządzania negatywnym wpływem na środowisko i społeczeństwo.
Dyrektywa ma na celu promowanie zrównoważonego rozwoju poprzez zapewnienie, że przedsiębiorstwa uwzględniają kwestie społeczne i środowiskowe w swoich działaniach.
Dyrektywa CSDD: dla dużych i największych przedsiębiorstw
Przepisy mają zastosowanie do dużych przedsiębiorstw zatrudniających o najmniej 500 pracowników w UE lub minimum 250 osób w dwóch lub więcej państwach członkowskich. Przedsiębiorstwa takie będą musiały dbać o należytą staranność w łańcuchu dostaw, identyfikując, oceniając i zarządzając swoim negatywnym wpływem na środowisko i społeczeństwo.
– Należy podkreślić, że planowane przepisy nie będą dotyczyły wyłącznie firm mających siedzibę na terenie Unii. Dotyczyć ona będzie także firm spoza UE, które wygenerowały na terenie wspólnoty określony obrót netto. Dzięki temu zapisowi unikniemy nierównego traktowania przedsiębiorstw działających na terenie Unii. Nie będzie też niepokojącego zjawiska polegającego na uciekaniu z produkcją poza teren Wspólnoty – mówi Ewelina Łukasik-Morawska, manager ds. zrównoważonego rozwoju w PwC.
Przepisy opierają się na wytycznych ONZ dotyczących biznesu i praw człowieka. Także na wytycznych OECD dla przedsiębiorstw wielonarodowych i odpowiedzialnego prowadzenia działalności gospodarczej. Ponadto są zgodne z uznanymi międzynarodowymi standardami w zakresie praw człowieka i pracy. Tymi, które obejmują środki należytej staranności dla przedsiębiorstw w celu identyfikacji i przeciwdziałania łamaniu prawa człowieka oraz przeprowadzania ocen negatywnego wpływu na środowisko.
Dyrektywa CSDD: prawa człowieka pod lupą
Niekorzystny wpływ obejmuje w szczególności kwestie praw człowieka, takie jak praca przymusowa, praca dzieci, nieodpowiednie warunki pracy, wyzysk pracowników. Dodatkowo także kwestie środowiskowe, takie jak emisja gazów cieplarnianych, zanieczyszczenie lub utrata różnorodności biologicznej i degradacja ekosystemów.
Należyta staranność w zakresie zrównoważonego rozwoju będzie obejmowała następujące elementy:
- identyfikację negatywnego wpływu na środowisko i społeczeństwo;
- ocenę wielkości i ważności negatywnego wpływu;
- zarządzanie negatywnym wpływem poprzez ciągły monitoring i wdrażanie środków zapobiegawczych i zaradczych.
Dyrektywa CSDD: w trosce o lepszy świat
Dyrektywa może stać się jednym z kluczowych aktów. Jeśli zostanie skutecznie wdrożona pozwoli na wprowadzanie zasad zrównoważonej produkcji w skali globalnej. Zachęci przedsiębiorstwa do uważnego analizowania ryzyk występujących w całym łańcuchu dostaw. Ze szczególnym uwzględnieniem obszaru praw człowieka i kwestii ograniczania negatywnego wpływu na środowisko – mówi Ewelina Łukasik-Morawska z PwC.
Skutki wprowadzenia dyrektywy odczują nie tylko zatrudnieni w poszczególnych firmach pracownicy, ale też pozostali mieszkańcy naszej planety. Efektem zmian ma być, w ocenie przygotowujących przepisy, m.in.:
- poprawa jakości życia ludzi poprzez zapewnienie im dostępu do czystej wody, powietrza i żywności;
- ochrona przyrody poprzez zmniejszenie zanieczyszczenia i degradacji środowiska.
Negocjacje między Parlamentem Europejskim, Radą Europejską i Komisją Europejską na temat wdrożenia przepisów rozpoczną się po wakacjach. Dyrektywa ma szansę wejść w życie jeszcze w 2023 r. i będzie podlegać transpozycji do prawa krajowego przez państwa członkowskie.
Parlament Europejski przyjął nowe przepisy 24 kwietnia 2024 roku.
