Raportowanie kwestii zrównoważonego rozwoju zaczęło się intensywnie rozwijać pod koniec XX w., z wyjątkiem EŚW, gdzie dotarło nieco później. W Polsce nastąpiło to wraz z początkiem XXI w. Pierwszy tego typu raport, uwzględniający międzynarodowe wytyczne Global Reporting Initiative (GR1), opublikowała w 2006 r. Telekomunikacja Polska.
– Na przestrzeni ostatnich 20 lat zaszły (…) znaczące zmiany, jeśli chodzi zarówno o liczbę, jak i o jakość publikowanych raportów na temat zrównoważonego rozwoju. Jest to odpowiedź na rosnące oczekiwania rynku dotyczące ujawniania danych o ESG. A także wynik coraz surowszych regulacji w tym zakresie – czytamy w raporcie przygotowanym na tegoroczne Forum Ekonomiczne w Karpaczu przez ekspertów Szkoły Głównej Handlowej.
Unijne prawodawstwo w zakresie raportowania kwestii zrównoważonego rozwoju zainicjowała dyrektywa dotycząca raportowania niefinansowego (Non-Financial Reporting Directive, NFRD) z 2014 r. Jednak, jak zauważają autorzy, dość szybko okazało się, że zapisy dyrektywy są niewystarczające. Obowiązkiem sprawozdawczym objęto zbyt małą grupę przedsiębiorstw. Dodatkowo zapisy regulacji były na dużym poziomie ogólności i nie zawierały wskaźników; nie wymagano weryfikacji zewnętrznej raportów. Co więcej, wbrew oczekiwaniom rynkowym, publikacja NFRD nie wpłynęła w znaczący sposób, nie tylko na liczbę publikowanych raportów, ale też na jakość ujawnianych danych.
Ostatecznie NFRD zastąpiono bardziej wymagającą dyrektywą o sprawozdawczości przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju (Corporate Sustainability Reporting Directive, CSRD). CSRD przyjęto w grudniu 2022 r.
Dyrektywie towarzyszą standardy raportowania zagadnień zrównoważonego rozwoju (European Sustainability Rcporting Standards, ESRS), które zawierają bardzo precyzyjny zakres ujawnień jakościowych i ilościowych. Wraz z innymi zapisami, w tym obowiązkiem niezależnej weryfikacji zewnętrznej, mają być w założeniu odpowiedzią na zidentyfikowane słabe strony NFRD – zauważają eksperci SGH.
W 2019 r. przyjęto rozporządzenie w sprawie ujawniania informacji związanych ze zrównoważonym rozwojem w sektorze usług finansowych (Sustainable Finance Disclosure Regulation, SFDR). Nałożyło ono na uczestników rynku finansowego i doradców wymóg przejrzystości. Dotyczy on występowania w ramach prowadzonej działalności czynników zagrażających zrównoważonemu rozwojowi. Dodatkowo przepisy wspierają wzrost zrównoważonych inwestycji. Pośrednio przekładają się na konieczność ujawniania określonych danych o ESG przez podmioty spoza sektora finansowego.
Publikacja NFRD była przełomowym momentem w historii raportowania kwestii zrównoważonego rozwoju w UE. Po raz pierwszy regulacja dotycząca tej tematyki objęła bowiem wszystkie państwa członkowskie – podsumowują autorzy raportu.
Syntetyczne porównanie kluczowych wytycznych i regulacji dotyczących ujawnień ESG znajduje się w tabeli.
Historia raportowania niefinansowego. Porównanie kluczowych standardów i wytycznych dotyczących ujawnień ESG (kolorem niebieskim oznaczono regulacje obowiązkowe)
Autorami publikacji był zespół:
- PIOTR GLEN – mgr, koordynator ds. społecznej odpowiedzialności, SGH;
- MACIEJ CYGLER – dr, adiunkt, Instytut Ekonomii Międzynarodowej SGH;
- MARCIN DĄBROWSKI – dr, kanclerz SGH; KAMIL FLIG – mgr, Centrum Przedsiębiorczości i Transferu Technologii SGH;
- EWA JASTRZĘBSKA – dr, rzecz- niczka etyki SGH;
- ANNA KARMAŃSKA – prof. dr hab., dyrektor Instytutu Rachunkowości SGH;
- MARIUSZ LIPSKI – dr, adiunkt, Instytut Finansów Korporacji i Inwestycji SGH; AGATA LULEWICZ-SAS – dr hab., prof. SGH, Instytut KapitałuLudzkiego SGH;
- BARBARA OCICKA – dr hab., prof. SGH, Instytut Finansów Korporacji i Inwestycji SGH;
- MARIA PIETRZAK – dr, adiunkt, Instytut Zarządzania SGH;
- ALEKSANDRA STANEK-KOWALCZYK – dr, adiunkt, Instytut Zarządzania SGH;
- WALDEMAR ROGOWSKI – dr hab., prof. SGH, wicedyrektor Instytutu Finansów Korporacji i Inwestycji SGH;
- MARTA ZIÓŁKOWSKA – dr, ad- iunkt, Instytut Zarządzania SGH