ESRS to skrót angielskiej nazwy European Sustainability Reporting Standards, czyli standardy sprawozdawczości w zakresie zrównoważonego rozwoju. Przepisy stanowią uzupełnienie przyjętej pod koniec 2022 roku dyrektywy CSRD. Ich celem jest zwiększenie rzetelności i porównywalności raportowanych przez firmy informacji o działaniach z obszaru zrównoważonego rozwoju.
Komisja Europejska przyjęła pod koniec lipca 2023 r. rozporządzenie delegowane ustanawiające nowe, jednolite standardy sprawozdawczości w zakresie zrównoważonego rozwoju (ESRS). Standardy ESRS będą stosowane już w raportach za 2024 rok. Na początku przez spółki dotychczas objęte obowiązkiem raportowania niefinansowego. Następnie zakres podmiotów będzie się rozszerzał o duże spółki niepubliczne (raporty za 2025 rok) oraz małe i średnie przedsiębiorstwa notowane (raporty za 2026 rok).
Według szacunków analityków sektorowych PKO BP nowe przepisy mogą objąć ponad 4 tys. spółek w Polsce, w tym blisko 200 giełdowych MŚP. Warto podkreślić, że w 2022 obowiązkiem publikacji raportów niefinansowych objętych było jedynie ok. 150 największych spółek notowanych na GPW.
– Europejskie standardy raportowania przede wszystkim zwiększają zakres raportowania, a także sposób wyboru informacji przeznaczonych do ujawnienia w raporcie. Kluczowa będzie tzw. analiza podwójnej istotności. Nakłada ona na przedsiębiorstwa obowiązek szerokiej analizy działalności i łańcucha wartości w celu identyfikacji tematów istotnych, przez które dana organizacja wywiera największy wpływ na środowisko czy kwestie społeczne – mówi Piotr Rówiński z PwC Polska.
Mapa dla przedsiębiorców
Standardy ESRS mają stanowić mapę drogową dla firm i prowadzić je przez kolejne etapy na drodze do zrównoważonego rozwoju. Obejmują łącznie 12 standardów. Dwa z nich definiują zasady sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju oraz nadrzędne wymagania dotyczące ujawniania informacji. Pozostałe dziesięć dotyczy poszczególnych obszarów E, S i G.
– W ramach obowiązkowych ujawnień firmy będą musiały opisać między innymi model biznesowy i strategię, cele dotyczące kwestii zrównoważonego rozwoju, wdrożone polityki i procesy związane z ich realizacją, rolę i skład organów spółki odpowiedzialnych za kwestię zrównoważonego rozwoju, procedury należytej starannościw odniesieniu do kwestii ESG, proces identyfikacji obszarów istotnych oraz zarządzania ryzykiem, a przede wszystkim mierniki istotne dla wszystkich wymienionych punktów – dodaje Piotr Rówiński.
Nierzetelne informacje jak efekt domina
Informacje na temat zrównoważonego rozwoju, które spółki obecnie raportują, nie są wystarczające. Często pomijane są informacje, które wg inwestorów i innych interesariuszy, są ważne. Raportowane dane mogą być trudne do porównania między spółkami. Z kolei odbiorcy informacji, m.in. inwestorzy, często nie są pewni, czy mogą im zaufać.
Problemy z jakością raportowania zrównoważonego rozwoju mają efekt domina – podaje Komisja Europejska. Oznacza to, że inwestorzy nie mają rzetelnego przeglądu ryzyk związanych ze zrównoważonym rozwojem, na które narażone są spółki. Wiedza na temat wpływu spółek na ludzi i środowisko oraz planów firm dotyczących ograniczenia tego wpływu w przyszłości jest istotna z uwagi na ich własne wymogi dotyczące ujawniania informacji zgodnie z rozporządzeniem w sprawie ujawniania informacji na temat zrównoważonego finansowania (SFDR). Jeśli rynek zielonych inwestycji ma być wiarygodny, inwestorzy muszą wiedzieć o wpływie spółek, w które inwestują, na zrównoważony rozwój. Bez takich informacji nie można skutecznie kierować pieniędzy na działania przyjazne dla środowiska. Dlatego przyjęcie przez Komisję Europejską standardów ESRS to kolejny krok na drodze zrównoważonej gospodarki UE.
– Do nowych zasad raportowania zgodnego z wymaganiami standardów ESRS firmy mogą przygotować się etapowo. Komisja ustaliła wykaz stopniowo wprowadzanych wymogów, w odniesieniu do informacji uznanych przez Komisję za bardziej wymagające. Jest to na pewno cenna informacja dla przedsiębiorstw – dodaje Piotr Rówiński.
Rozporządzenie przyjęte przez Komisję formalnie trafi do Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej w drugiej połowie sierpnia. Następnie kolejne dwa miesiące (z możliwością przedłużenia o dodatkowe dwa) będą trwały prace legislacyjne. Parlament Europejski lub Rada mogą odrzucić akt delegowany, ale nie mogą zmieniać jego treści.
Nadal w opracowaniu pozostają jeszcze standardy branżowe, w tym dla sektora handlu detalicznego i hurtowego. Także uproszczone standardy dla małych i średnich firm.
Dodatkowe informacje dotyczące ESRS w formie QA w języku angielskim.
Szczegółowe informacje dotyczące harmonogramu w podziale na przedsiębiorstwa.