28 marca 2024

Zielone finanse po polsku – zachęty i wsparcie zamiast kar i problemów

Zachęty zamiast kar, dodatkowe usługi oraz kontynuacja założeń i prac w obszarze zrównoważonego rozwoju – to kierunek zielonej transformacji obrany i wspierany przez sektor bankowych w Polsce. Raport PwC pt. „Zielone finanse po polsku” już po raz drugi przedstawia opinie związane z czynnikami ESG najistotniejszych graczy rynku finansowego.

Z najnowszego raportu PwC „Zielone finanse po polsku edycja 2022. Jak wygląda droga polskich banków w kierunku wdrożenia wymogów związanych z ESG?” wynika, że żaden z uczestników ankiety nie zamierza karać swoich klientów podnosząc im koszty kredytów, jeśli ich planowane inwestycje czy cała działalność wciąż uznana jest za „brudną”. Zamiast tego stawiają na zachęcanie do wdrażania ESG. To w ocenie ekspertów PwC kierunek dobry i skuteczny.

Zielone finanse po polsku: nowe wyzwania, nowe standardy

Bankowcy przyznają, że świat stawia przed nimi coraz więcej nowych wyzwań w tak ważnych obszarach jak m.in. zarządzanie ryzykiem.

– Temat zarządzania ryzykiem ESG jest stosunkowo nowy dla sektora bankowego. Dlatego realizacja inicjatyw z nim 
związanych stawia przed nami wiele wyzwań. Wśród nich jest wystandaryzowanie rozwiązań i ich transparentność umożliwiająca porównanie danych ujawnianych przez banki
 – mówi Brunon Bartkiewicz, prezes ING Banku.

69 proc. banków planuje uwzględniać w zarządzaniu ryzykiem kredytowym wpływ czynników ESG na procesy i profil ryzyka w sposób ilościowy. To o ponad 10 pkt. Proc. więcej niż w 2021 r. Wyniki te pokazują ewolucję podejścia banków. Pod wpływem wymogów nadzorczych, presji różnych interesariuszy oraz celem zabezpieczenia przed ryzykiem klimatycznym, chcą rozwijać metodyki i narzędzia do oceny ryzyk ESG. W kwestii technologii i rozwiązań IT, banki będą potrzebować przede wszystkim rozszerzenia systemów źródłowych o dane w zakresie ESG (63 proc.).

– W latach 2021 i 2022 obok istotnych czynników takich jak presja regulacyjna, a mówimy tu o przepisach objętościowo sięgających kilkuset, a docelowo nawet kilku tysięcy stron, i rynkowam.in. wzrost ceny certyfikatów CO2, jest popyt na zielone produkty finansowe. Zwłaszcza w krajach północnej Europy. „Zielona transformacja w UE” poddana została nowym, niespodziewanym czynnikom, o dużej złożoności i trudno przewidywalnych skutkach – mówi Piotr Bednarski, dyrektor w zespole usług dla sektora finansowego PwC Polska. 

Dodatkowe usługi i wsparcie transformacji

Połowa uczestników badania planuje oferować klientom dodatkowe usługi wspierające ich transformację. Co najważniejsze, 81 proc. badanych instytucji nie spodziewa się zmiany planów ani intensywności prac w obszarze ESG. Nowe czynniki ryzyka – efekt pandemii Covid-19, wojna w Ukrainie, możliwe spowolnienie gospodarcze czy wysoka inflacja, nie osłabiają kierunku zielonej zmiany w polskiej bankowości.

– Santander Bank Polska chce pełnić ważną rolę w transformacji polskiej gospodarki na niskoemisyjną. Wspieranie zielonych inwestycji to ważny element naszej troski o klimat i środowisko. Zielone finansowanie udzielone przez spółki z Grupy Santander Polska w 2021 r. wyniosło ponad 1 714 mln zł – mówi Michał Gajewski, prezes Santander Bank Polska. 

Zielone finanse po polsku: rośnie odpowiedzialność sektora

– Banki odpowiadają za ok. 80 proc. finansowania inwestycji w Polsce. Pytanie o ich rolę w transformacji gospodarki w kierunku klimatycznej neutralności jest zatem pytaniem retorycznym. Sektor finansowy ma narzędzia, żeby w realny sposób wpływać na ten proces – mówi Przemysław Gdański, prezes BNP Paribas. 

Banki zamierzają skoncentrować swoje działania w obszarze zrównoważonego rozwoju na wdrożeniu przepisów i wytycznych dotyczących ESG (75 proc.). Także realizacji strategii ESG (69 proc.) i rozwoju zielonej oferty produktowej (63 proc.). Jednocześnie zmniejszyła się grupa banków, która nie przeprowadziła dotychczas analizy portfela kredytowego pod kątem spełniania kryteriów ESG. Spadek jest znaczący – z 43 proc. w poprzednim roku do 25 proc. w 2022. Wszystkie ankietowane banki wprowadziły elementy zrównoważonego finansowania w ofercie produktowej, a ponad 80 proc. w strategii biznesowej i procesach administracji. Może to wskazywać na kierunek rozwoju oferty produktowej, która w następnych latach wspierać będzie transformację energetyczną i inne aspekty środowiskowe (ścieki, śmieci itd.).

Rentowność versus znaczenie dla środowiska

Eksperci PwC podkreślają, że rosną oczekiwania inwestorów oraz klientów instytucji finansowych. Coraz częściej zwracają oni uwagę nie tylko na rentowność bądź cenę produktu. Także na znaczenie danej inwestycji lub produktu dla środowiska. Stąd też coraz więcej podmiotów dostrzega w ESG nie tylko konieczność regulacyjną. Również impuls rozwojowy i szansę na poprawę swojej pozycji konkurencyjnej.

– mBank to obecnie lider finansowania odnawialnych źródeł energii (OZE) w Polsce. W segmencie dużych inwestycji, takich jak farmy fotowoltaiczne czy wiatrowe, sfinansowaliśmy dotychczas ponad 2000 MW mocy. W pierwszej połowie 2022 roku przeznaczyliśmy na finansowanie budowy nowych źródeł OZE ponad 700 mln zł – mówi Cezary Stypułkowski, prezes mBank. 

– Zarówno presja regulacyjna, jak i rynkowa, agresja Rosji na Ukrainę, zagrożenia społeczne i gospodarcze oraz wzrost cen paliw kopalnych mogą wpłynąć na wyhamowanie tempa transformacji energetycznej i okresowe zwiększenie emisji gazów cieplarnianych. Można to zauważyć już po statystykach pokazujących odstępowanie planu zmniejszenia emisji CO2 w niektórych państwach. Jednocześnie kryzys paliwowy staje się impulsem do bardziej aktywnego poszukiwania i rozwoju rozwiązań dla energetyki – mówi Dorota Hutny, menedżer w zespole usług dla sektora finansowego PwC Polska. 

Jako największe wyzwanie banki wskazują brak lub ograniczoną dostępność danych na temat kontrahentów w zakresie ESG (94 proc. ankietowanych). Te informacje są jednak konieczne ze względu na wymogi uwzględniania czynników ESG w procesie zarządzania ryzykiem. 

O badaniu

Badanie zrealizowane przez PwC wśród banków komercyjnych i specjalistycznych działających w Polsce. Odbyło się w maju oraz czerwcu 2022 roku. Na pytania odpowiedziało anonimowo 16 instytucji. Ich aktywa wynoszą ponad 70 proc. całej sumy bilansowej polskiego sektora bankowego. Jest to druga edycja badań ankietowych i wywiadów wśród polskich banków.