by Biznes jest świadomy wzrostu znaczenia czynników ESG w kontekście strategii funkcjonowania firm. W efekcie zmianie ulega również rola ekspertów podatkowych – wskazują autorzy raportu „2022 Deloitte Sustainability & Tax”. Z raportu wynika, że liderzy muszą nie tylko identyfikować podatkowe skutki podejmowanych działań, ale również wskazywać rozwiązania czy możliwości przyczyniające się do realizacji celów ESG.
Uczestnicy badania wskazali, że ich firmy w pierwszej kolejności wdrożyły zmiany w zakresie ładu korporacyjnego. Siedmiu na dziesięciu ankietowanych potwierdziło modyfikację wskaźników finansowych oraz intensyfikację działań na rzecz dobrostanu i retencji pracowników. W kwestii osiągania celów z zakresu ochrony środowiska oraz społecznej odpowiedzialności biznesu przedsiębiorstwa są nieco mniej zaawansowane. Inicjatywy w tym obszarze potwierdza odpowiednio ok. 61 proc. i 54 proc. firm. Jednocześnie właściwie każdy biorący udział w badaniu wskazał, że działania w zakresie osiągania celów ESG będą w ich firmach podejmowane w trakcie najbliższych 3 lat.
Zielone podatki coraz ważniejsze
Drugim istotnym wnioskiem płynącym z badania jest to, że coraz większe znaczenie dla zielonej transformacji mają tzw. zielone podatki. Są to obciążenia finansowe dotykające te firmy, którym nie udało się osiągnąć celów w obszarze szeroko rozumianej ochrony środowiska. W przypadku niektórych sektorów (m.in. usług finansowych, dóbr konsumenckich czy telekomunikacji) odsetek odpowiedzi potwierdzających wpływ zmian fiskalnych wyniósł ponad 90 proc. Wyraźnie słabszy efekt wskazują respondenci z branży ERI (Energy, Resources & Industrials).
– Głębokie zaangażowanie kapitałowe firm wydobywczych i energetycznych w wieloletnie projekty sprawia, że zwrot sektora w stronę energii odnawialnej wymaga odpowiedniego planowania w czasie. Tym istotniejsza dla przyspieszenia inwestycji i zrównoważonych projektów staje się kwestia rozwiązań fiskalnych. Bezpieczeństwo energetyczne to kluczowy element powodzenia zielonej transformacji, determinujący działania sektora ERI w zakresie strategii ESG. Co więcej, rośnie znaczenie doradców podatkowych, ponieważ istotne stają się nie tyko obciążenia fiskalne negujące niezrównoważone inwestycje, ale także zachęty i dostęp do kapitału – mówi Irena Pichola, partnerka Deloitte.
Podatki w strategii ESG
Autorzy raportu określili również działania, które liderzy działów podatkowych powinni podjąć w związku z rosnącym znaczeniem celów ESG. Jedną z kluczowych kwestii jest identyfikacja skutków podatkowych wynikających ze zmiany prowadzenia biznesu w kierunku zrównoważonego rozwoju. Zaangażowanie ekspertów podatkowych na wczesnym etapie formułowania strategii umożliwi im zrozumienie szerokiego kontekstu zmian i ułatwi wybranie optymalnej ścieżki zielonej transformacji. Liderzy podatkowi wydają się być świadomi tej potrzeby – 72 proc. ankietowanych potwierdziło, że ściśle współpracuje z CSO (Chief Sustainability Officer).
Wyznaczenie ambitnych celów zielonej transformacji przez regulatora wymaga od firmy wdrożenia kompleksowych zmian, m.in. w obszarze łańcucha dostaw. Nieocenionym wsparciem w podejmowaniu właściwych decyzji może być aktualna wiedza ekspertów podatkowych dotycząca zachęt fiskalnych. Ich celem jest przyspieszenie zmian wynikających z Porozumienia Paryskiego czy unijnej strategii Fit for 55. Ci specjaliści powinni więc od samego początku aktywnie uczestniczyć w rozmowach o realizacji celów ESG.
Zielone opłaty
– Podczas gdy 89 proc. badanych potwierdziło utworzenie stanowiska dyrektora ds. zrównoważonego rozwoju, w polskich firmach takie zmiany dopiero następują. Co więcej, przedstawiciele działów finansowych czy podatkowych często twierdzą, że ESG nie jest w ich kompetencjach, a w zakresie właśnie nowotworzonych zespołów. Tymczasem badania pokazują, że te obydwa obszary mają na siebie ogromny wpływ – mówi Anna Wibig, partner Deloitte.
Polski ustawodawca do większości zielonych opłat związanych z gospodarką odpadami i ograniczaniem plastiku wskazuje, że należy stosować regulacje Ordynacji podatkowej. W wielu korporacjach będzie to na pewno wyznacznikiem, który dział musi podjąć wyzwanie wyliczania i raportowania tych opłat.
Nowa rola doradców podatkowych
Zdaniem uczestników badania obszarem, w którym działy podatkowe są najbardziej zaawansowane, jest transparentność podatkowa. Ponad połowa respondentów wskazała, że kluczowymi inicjatywami sprzyjającymi przejrzystości podatkowej są:
- zgodność z wymogami w zakresie zrównoważonego rozwoju w podatkach wynikających z przepisów prawa (57 proc. odpowiedzi);
- dostosowanie sposobu funkcjonowania działów do kultury etycznej całej organizacji (53 proc.);
- poprawa wskaźników ESG poprzez stosowanie dojrzałej polityki podatkowej.
Potrzebne szerokie kompetencje w podatkach pośrednich
Wzrost znaczenia ESG będzie wymagał od przedstawicieli działów podatkowych szerokich kompetencji w obszarze podatków pośrednich. Aby sprostać tym wymaganiom, liderzy podatkowi mogą rozważyć doszkalanie i rozszerzanie kompetencji istniejących zespołów. Także rekrutację nowych talentów, automatyzację, a także zatrudnianie ekspertów zewnętrznych czy outsourcing.
W całym procesie reorganizacji działów podatkowych kluczowe staje się przedefiniowanie funkcji tych departamentów. Także zasad współpracy z biznesem i nowo tworzonymi działami ESG.
– Rosnące wymagania środowiskowe, społeczne i te dotyczące ładu korporacyjnego sprawiają, że strategie przedsiębiorstw powinny uwzględniać coraz więcej aspektów. W mojej ocenie udział przedstawicieli działów podatkowych w dyskusjach o strategii danego podmiotu staje się niezbędny. Jest to bowiem jedyna droga do efektywnej transformacji biznesu. Co więcej, staje się ona szansą na korzystną reorganizację departamentów zajmujących się rozwiązaniami fiskalnymi. Dyrektorzy finansowi chcący podążać za aktualnym trendem, powinni takie zmiany w swoim podejściu rozważyć – mówi Anna Wibig.
O badaniu
W czerwcu 2022 r. Deloitte we współpracy z firmą badawczą KS&R zapytał 335 ekspertów podatkowych pochodzących z krajów Europy, Ameryki Północnej, Azji i Pacyfiku o stopień implementacji działań z obszaru ESG, czyli aspektów funkcjonowania przedsiębiorstwa dotyczących środowiska, społecznej odpowiedzialności oraz ładu korporacyjnego.
