by Jedna trzecia firm ma już za sobą pierwsze inwestycje w zrównoważony rozwój. Kolejne 10 proc. dołączy do tego grona w następnych trzech latach – wynika z badania BNP Paribas przeprowadzonego wśród małych, średnich i dużych przedsiębiorstw w Polsce. Najczęściej inwestowano do 5 mln zł, choć nie brakuje firm, które wydały na ten cel nawet 10 mln zł i więcej. Skąd środki na ten cel?
W badaniu „Koniunktura zrównoważonych zmian biznesu w Polsce” przeanalizowano trzy obszary:
- świadomość przedsiębiorców dotyczącą produktów dla firm na finansowanie zrównoważonych zmian,
- dostępność takiego finansowania,
- postawy przedsiębiorstw (motywy zrównoważonych inwestycji, bariery/korzyści, skala działań dokonanych i planowanych).
Dostępność finansowania w bankach w Polsce
Badanie pokazuje, że polski sektor finansowy dobrze przygotował się na wyzwania stojące przed zrównoważoną transformacją i ewoluujące wymogi ESG. Prawie 80 proc. ankietowanych oceniło dostępność finansowania zrównoważonego rozwoju w bankach (ogółem), jako dobrą czy przeciętną. Tylko 1,7 proc. dostrzegło brak takiej oferty. Te wyniki są uniwersalne w ramach całej próby – czyli podobną świadomość przedstawiają zarówno najmniejsze, jak i największe firmy biorące udział w badaniu.
– Rośnie świadomość tego, że transformacja biznesu w stronę bardziej zrównoważoną jest potrzebna i może przynieść korzyści. Firmy coraz częściej szukają też możliwości finansowania takich inwestycji. Jako bank widzimy to nie tylko w badaniu, ale też w naszych wynikach. Na koniec 2023 roku wartość zrównoważonego finansowania wyniosła 9,6 mld zł. To oznacza wzrost na poziomie ponad 47 proc. rok do roku – mówi Agnieszka Wolska, wiceprezeska BNP Paribas odpowiedzialna za Obszar Bankowości MŚP i Korporacyjnej.
Ponad połowa firm w Polsce (58 proc.) w tym też te, które nie występowały o takie środki – jest przekonana, że pieniądze na zrównoważony rozwój można łatwo pozyskać. Przekonanie o wysokiej dostępności finansowania jest identyczne w firmach, niezależnie od typu prowadzonej działalności czy wysokości obrotów.
Finansowanie korzystniejsze cenowo
Finansowanie inwestycji mających pozytywny wpływ na środowisko i otoczenie jest korzystniejsze cenowo od standardowego produktu bankowego według ponad 40 proc. firm. Jednak lepsze warunki finansowe według przedsiębiorców wymagają także większych formalności. Niemal co drugi respondent uważa, że zdobycie takich środków wymaga większej liczby dokumentów niż standardowy kredyt. Co trzeci ma poczucie konieczności dłuższego oczekiwania. Przedsiębiorcy są podzieleni co do tego czy takie finansowanie wymaga większych zabezpieczeń. Co trzeci uważa, że tak, ale podobnie liczna grupa (27 proc.) nie podziela tego stanowiska.
– Co do zasady proces pozyskiwania finansowania na zrównoważone inwestycje nie różni się od standardowego procesu kredytowego. Oczywiście każda inwestycja jest inna, więc np. zakres wymagań formalnych może się różnić w zależności od skali projektu. Przede wszystkim oczekujemy dokumentów, które pozwolą ocenić sytuację finansową przedsiębiorstwa, przeanalizować strony zaangażowane w projekt oraz generowane przepływy finansowe. Podobnie wygląda kwestia zabezpieczeń. Są one każdorazowo dostosowane do ryzyka kredytowego i charakterystyki projektu – dodaje Agnieszka Wolska.
Przedsiębiorstwa dostrzegły i doceniły zaangażowanie sektora finansowego w zrównoważoną transformację. Firmy w badaniu jasno stwierdziły, że dużo łatwiej jest otrzymać kredyt na zrównoważone przemiany z banków niż wsparcie publiczne w postaci grantów czy innego rodzaju finansowania ze środków publicznych. Złożoność procesów grantowych oddaje fakt, że jedynie w gronie największych firm, tj. zatrudniających ponad 1 000 osób, większość respondentów oceniła uzyskanie takich dotacji jako łatwe. Natomiast wśród całej próby, co druga firma twierdzi, że dostępność finansowania ze środków publicznych jest niewielka.
Co motywuje do zmian?
Przedsiębiorców do zrównoważonych zmian motywują, a właściwie zmuszają, wymogi prawne (36 proc.), presja ze strony klientów (32 proc.) oraz chęć obniżenia kosztów swojej działalności (32 proc.). Cel hamowania zmiany klimatu to niestety dopiero siódmy w kolejności powód do wdrażania zrównoważonych zmian. Troska o środowisko bliższa jest firmom dużym, zatrudniającym ponad 250 osób. Mniej firmom małym i średnim. Dodatkowo ani obroty, ani typ działalności nie mają większego znaczenia dla motywacji tych zmian. Przedsiębiorcy mają jednak w tym wypadku swoje powody. Dla ponad 50 proc. z nich największą barierą przy wdrażaniu zrównoważonych zmian są koszty finansowe. Nie bez znaczenia są też bariery ustawodawcze i prawne w rozumieniu trudnego, skomplikowanego prawa, które nie wspiera transformacji (35 proc. badanych podaje ten aspekt, jako barierę podczas inwestycji).
Ile inwestują i będą inwestować przedsiębiorcy w Polsce?
Co trzecia firma w Polsce ma już na koncie inwestycje w zrównoważony rozwój. Najwięcej firm (38 proc.) wyłożyło na transformację od 2 do 5 mln zł. Nie brakuje też takich, które wydały nawet 10 mln zł i więcej. Jak się okazuje, sam fakt inwestowania w zrównoważony rozwój zależy od poziomu przychodów. Jednak już sama wysokość kwot nie tak bardzo. Nawet podmioty z kilkusetmilionowymi obrotami wskazują, że wydały między 2 a 5 mln zł na ten cel.
Przyszłość wygląda jednak optymistycznie. Ponad 40 proc. firm planuje inwestować w transformację w najbliższych trzech latach. Takie plany mają głównie producenci oraz firmy handlowe.
– Nasze badanie pokazuje, że w czasie najbliższych trzech lat przedsiębiorcy będą chcieli inwestować przede wszystkim w zmianę źródeł energii. Aż 71 proc. z nich planuje wydatki na ten cel – mówi Anna Link, dyrektorka Departamentu Strategii i Zarządzania Bankowością MŚP i Korporacyjną w BNP Paribas.
